De uitvoering
Nieuwe Ooststellingwerver
8 september 2022 –
1222 toeschouwers genoten afgelopen zaterdag en zondag zichtbaar van de toneelvoorstelling Uit de Klauwen in openluchttheater De Koele in Appelscha. Maar ook vooral erg hoorbaar. Er werd veel gelachen om de humor in het stuk, dat af en toe wel wat weg had van Swiebertje. Een mooie knipoog naar het 75-jarig jubileum van het theater, waar Swiebertjes vroeger ook optrad.
Uit de Klauwen gaat over drie ontsnapte boeven uit de gevangenis van Veenhuizen in het jaar 1919. Aan het begint overstemt een sirene alles en iedereen in het bostheater als het stuk begint. Er volgt een zoeklicht door het publiek, waarna de drie mannen; Geert Veenstra (Dennis Hofstra), Freek Paradijs (Popke de Vries) en Koert Fabriek (Kees Hofstra) het theater in komen lopen van achter het publiek. Het drietal komt in Appelscha aan na een barre tocht door het Fochteloërveen. Ze zitten onder het eendenkroos, maar vinden eenmaal aan de rand van het dorp al gauw een waslijn vol kleding. Ze kleden zich om, maar voor de één blijkt er al gauw geen mannenkleding mee over te zijn. Hij moet het doen met een jurk. De mannen maken een tocht door het dorp en laten daarbij allerlei sporen na. Niet alleen van de verdwenen kledingstukken ook kippeneieren (omdat Koert honger heeft), een dweil en broden bij de bakker missen.
Tussendoor wordt er geswitcht met de redactie van de Appelschaster Courant, waar feitenchecker Klaas (Leo de Jong) en Albert Janssen (Gijs Wesselo) de krant dagelijks vullen. Ze zitten beiden op een verhoogd platform. Ze bespreken het nieuwsaanbod uitvoerig. Vaak spreken zij over waar de ontsnapte drie kunnen uithangen, maar nog meer behandelen zij nieuwtjes uit de wijde omgeving als de oprichting van wat nu De Samenwerking in Elsloo heet, de zoektocht van personeel bij de fabriek in Oldeberkoop, de oprichting van een klompenmakerij (want dat zal het schoeisel van de toekomst worden) en hard wind, waardoor het voor schepen onmogelijk is om de Witte Wijk op te varen. Allemaal waargebeurde berichten, maar Albert Janssen hamert herhaaldelijk op het feit dat de drie voortvluchtige mannen gepakt moeten worden. Hij haalt alles uit de kasten om spraakmakende berichten in de krant te krijgen. Hij vindt een boevenpetje, legt dorpsbewoners antwoorden in de mond, waardoor er spannende berichten in de krant komen en daardoor angstige tijden in het dorp aanbreken.
De boeven komen aan bij Betsie (Pytsje de Vries) en Wil Hoekstra (Mireille Jonkers), moeder en dochter. Ze worden overvallen door hun komst, maar Wil en één van de boeven kennen elkaar van vroeger en zo ontstaat er een opening. Boef Geert blijkt onschuldig en weet moeder en dochter daarvan te overtuigen. Wil besluit hem zelfs te helpen bij het bewijzen van zijn onschuld.
Muziek tijdens het stuk komt van Folkert Eizinga. Hij speelt straatmuzikant. Tijdens zijn liederen zet hij telkens zijn hoed klaar om geld te krijgen, maar in het arme Appelscha wordt er nooit wat ingegooid. Met zijn gevatte opmerkingen heeft hij de lachers op zijn hand. Op de zaterdag loopt iemand uit het publiek uit medelijden naar het podium en gooit een euro in zijn hoed.
Het verhaal, dat twee uren duurt, is voor velen herkenbaar, loopt lekker door en bevat veel humor. ‘We hebben geen wanklank gehoord’, zegt Freek Dijkstra van de organisatie. ‘Vooral de herkenning en de gezellige ambiance van de zomeravond deed de toeschouwer goed. Iedereen vertrok met een glimlach.’
Voor het verhaal maakte de Historische Vereniging van Appelscha in samenwerking met Henk Vondeling, tevens de schrijver van Uit de Klauwen, een krantje als programmaboekje. Daarin kunnen de toeschouwers nog diverse krantenberichten nalezen, die werden behandeld in het toneelstuk. Ook staan er interviews in en verhalen over de Historische Vereniging en de geschiedenis van het openluchttheater.
Een jubileum van 75 jaar. ‘En wie jarig is trakteert’, zei voorzitter Sierd de Boer aan het begin van de voorstelling. ‘Daarom dit toneelstuk.’ De hele voorstelling is gefilmd, en hier verkrijgbaar op USB stick.
Henk Vondeling
Met dank aan
4 september 2022 – Met 2 geweldige voorstellingen werd deze week het project theaterstuk ‘Uit de Klauwen’ afgesloten. Ruim 1200 toeschouwers zagen in ruim 2 uur tijd hoe het dorp Appelscha in 1919 enkele dagen in rep en roer was. De Nieuwe Ooststellingwerver had er in de Appelschaster Courant even een geduchte concurrent bij. Het fraai vormgegeven programmaboekje in de vorm van een éénmalige gelimiteerde editie van de Appelschaster Courant moet haast wel een collectors item gaan worden.
Het prachtige, o zo herkenbare decor bleef gisteravond leeg achter en is alleen vandaag nog te bewonderen. We zijn erg benieuwd naar de recensies. Gelukkig hebben we de foto’s nog en komt er over enkele weken ook een film op USB stick uit, (Inmiddels hier verkrijgbaar)
Dank aan de spelers, souffleuse, regisseur Marcel Moes, cameraman Frans Kamphuis, grime, de bouwploeg, catering openluchttheater De Koele, onze sponsoren en natuurlijk de Historische Vereniging Appelscha e.o. die dit alles mogelijk hebben gemaakt.
Werkgroep ‘Uit de Klauwen’