Afscheidsreceptie dokter Bruins in de Hoolten Klinte
29 december 2022 – ‘Na ruim 30 jaar in Appelscha uw huisarts te zijn geweest heb ik besloten per 1 januari 2023 met pensioen te gaan. Ik realiseer mij dat mijn leven heel erg is verweven met mijn werk. Nu het moment dichterbij komt dat ik daar afscheid van zal nemen, merk ik dat ik me er aan de ene kant op verheug meer vrije tijd te hebben, maar aan de andere kant zie ik er ook wel tegen op. Wat mij zeer heeft geraakt is het vertrouwen wat u in mij stelde, ik ben daar altijd erg van onder de indruk geweest. Ik prijs mij gelukkig dat ik de afgelopen jaren hier heb mogen wonen en werken‘.
Met o.a deze woorden nodigde huisarts Jacob Bruins iedereen uit voor de afscheidsreceptie in de Hoolten Klinte en dat heeft hij geweten. Honderden mensen maakten van deze gelegenheid gebruik en zorgden voor een lange rij wachtenden voor het verenigingsgebouw van de Historische Vereniging Appelscha e.o.
We hebben het graag gedaan…
foto: Klaas de Groot
Fietspad tussen het Fochteloërveen en het Zuideinde in Fochteloo omgedoopt tot Franse parachutisten pad.
16 november 2022 – Lies Hoekstra woonde in de woning waar haar schoonvader gedurende de Tweede Wereldoorlog diverse parachustisten schuilhield. ,,Ik vind het heldhaftig wat hij deed. Hij bood ze onderdak, terwijl er kort daarvoor bij hem in de boerderij een razzia werd gehouden. De parachutisten sliepen twee nachten in de boerderij, waarna ze via het Franse parachutisten pad – destijds een smal zandpaadje – naar de Fochteloërsluis werden gebracht.’’ Woensdag in de namiddag onthulde bedenker, Lies Hoekstra, het bordje.
Het idee om het pad om te dopen tot Franse parachutisten pad speelde al langer bij Hoekstra. Toen ze Geert Veen van de Historische Vereniging van Appelscha twee jaar geleden tegenkwam in Veenhuizen, stelde ze het voor. Veen zocht kort daarna contact met de gemeente, de eigenaar van het fietspad. Het bord ‘fietspad’ moest blijven hangen, maar een extra infobordje met daarop een passende tekst vond de gemeente geen probleem.
Wie het bordje wil bekijken tijdens een knooppuntenroute, fietst van knooppunt 75 naar 77 of andersom.
HVA plaatst traditioneel weer kerstster op de Bosbergtoren
15 november 2023 – In Appelscha staat een “kerstboom” van 33 meter hoog. De Bosbergtoren in het Drents-Friese Wold is vandaag weer ‘opgesierd’ met een gigantische kerstster. De ster is 4 bij 4 meter en is in de wijde omgeving te zien.
Het idee ontstond in 2018 bij de technische dienst van de Historische Vereniging Appelscha e.o. en bleek een groot succes. Als je voor het zesde jaar op rij een ster op de Bosbergtoren plaatst kun je inmiddels wel spreken van een traditie. Wat begon met het plaatsen van een 1.5 meter hoge kerstster is inmiddels uitgegroeid tot het jaarlijks plaatsen van een 4 meter hoge ster van vijftig kilo kokerprofiel, op de voor Appelscha zo markante plaats.
Nu de vaart en de Boerestreek in Appelscha tijdens de laatste maand van het jaar weer fantastisch mooi verlicht zijn, wordt, met de ster als pronkstuk op de Bosbergtoren, Appelscha weer mooi op de kaart gezet.
De ster brandt deze maand elke avond van 16.30 uur tot 23.00 uur.
foto: Harry Lasker
HVA introduceert eigen vlag
1 november 2022 – Toen voorzitter van de Historische Vereniging Appelscha e.o. Sierd de Boer op de Open Monumentendag op 11 september het cachot bezocht was hij aangenaam verrast door de vele bezoekers en de wijze waarop de vrijwilligers van de werkgroep cachot alles georganiseerd hadden, maar toch miste hij iets. Het vorige seizoen wapperde daar nog de jubileumvlag van het 100 jarig bestaan, tijd dus voor een permanente eigen vlag.
Bestuurslid Freek Dijkstra ging aan de slag met een ontwerp en samen met de mannen van Holland Vlaggen uit Oosterwolde ontwikkelde men een vlag van 100% gerecyclede PET flessen. ♻️ Want als we het doen, dan doen we het natuurlijk groen.
De vlag zal zowel bij evenementen in de Hoolten Klinte als ook bij het cachot en openluchttheater De Koele gebruikt gaan worden.
USB stick theaterstuk ‘Uit de Klauwen’ vanaf 1 november te koop
30 oktober 2022 – Ruim 1200 toeschouwers genoten vrijdag 2 en zaterdag 3 september van de door de Historische Vereniging Appelscha e.o. in eigen beheer uitgebrachte toneelvoorstelling Uit de Klauwen in openluchttheater De Koele in Appelscha.
Van de voorstelling van Uit de Klauwen is een video-opname gemaakt. Deze is, samen met achtergrondinformatie, op een USB stick gezet en vanaf 1 november te koop voor € 10.00 in de Hoolten Klinte. Ook het programmaboekje is zolang de voorraad strekt nog gratis verkrijgbaar op de dinsdagochtend in de Hoolten Klinte van 9.00 uur tot 11.30 uur.
Ook verkrijgbaar als combiaanbieding met de USB stick van ‘Hongerproces 1893’ voor € 15.00
9 oktober 2022 – Reeds enkele jaren geleden sprak Janny Lok, dochter van de in de Tweede Wereldoorlog vermoorde meester Anje Lok uit Ravenswoud, zich uit over de slechte toestand waarin het graf van haar vader verkeerde. Er bleek nòg een aantal graven van WOII-slachtoffers op de begraafplaats de Oostersehof in Appelscha slecht onderhouden, waarop vrijwilliger van de Historische Vereniging van Appelscha (HVA), Geert Veen, in actie kwam.
Lok wist te vertellen dat iemand van de gemeente vlak na de oorlog garandeerde dat er bij kosten voor onderhoud bij de gemeente Ooststellingwerf aangeklopt kon worden. Vandaar dat Geert Veen besloot naar de gemeente te stappen om te vragen naar de mogelijkheden. Aldaar werd voor restauratiewerkzaamheden geadviseerd contact op te nemen met Steunpunt Monumentenzorg Fryslân. Dat bleek een goede zet. Een offerte voor het grafonderhoud van de WO II graven werd opgevraagd bij grafrestaurateur Gerdo Heite. Na een schouw van Monumentenzorg bevestigde de gemeente dat zij bereid was de herstelkosten voor haar rekening te nemen.
Begin oktober 2022 was de restauratie voltooid. Dankzij de financiële steun van de gemeente zien de WO II graven er weer perfect uit! Belangstellenden kunnen het zelf aanschouwen op de begraafplaats de Oosterstehof aan de Oosterse Es.
HVA brengt deel 2 van ‘Op de fietse in het andere Friesland’ uit
25 mei 2022 – Wat doe je als het eerste fietsboekje een groot succes is,
gewoon deel 2 uitgeven, toch…
Binnen het jaar na de uitgave van het eerste deel van het door Geert Veen geschreven fietsboekje is nu deel 2 te koop met 6 nieuwe routes, net weer even anders en weer vol met nieuwe unieke plekjes, historische feitjes, en nog meer foto’s.
Het boekje is te koop bij TIP voor € 4.50 en voor leden van de Historische Vereniging Appelscha e.o. ook tijdelijk, met € 1.50 ledenkorting, op dinsdagmorgen van 9.00 uur tot 11.30 uur in de Hoolten Klinte, het verenigingsgebouw van de HVA.
Veel fietsplezier in ‘het andere Friesland’.
Eetcafé Hulst schenkt historisch theekastje aan Historische Vereniging Appelscha e.o.
3 mei 2022 – Gasten van Eetcafé Hulst in Appelscha hebben het kunnen zien staan. Vaak stond het in de serre van het restaurant: een opmerkelijk kastje, een theekastje met een gat in het linker deurtje. Het is een kogelgat dat erin geschoten werd op 9 april 1945, tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Op dat moment werd de brug van het Stokersverlaat bezet door de Franse para’s, even voordat Appelscha werd bevrijd. Op de bewuste dag trok soldaat Francis Roma zich even terug om wat in het café te drinken. Bij het herladen van het wapen, ging zijn geweer per ongeluk af, wat resulteerde in het gat in het deurtje. Dit voorval is de reden dat het kastje altijd bewaard is gebleven. Het theekastje stond voornamelijk in de serre, maar omdat er veel vergaderd werd in de serre, moest het telkens verplaatst worden naar de biljartkamer. En zodra de biljarters hun opwachting maakten, werd het teruggezet. De eigenaar, Henk van Riezen, besloot het unieke theekastje in de opkamer te plaatsen. Niet direct in het zicht van de gasten dus, maar zodra er iemand om vroeg kon het kastje bekeken worden. Zonde, vond de Historische Vereniging van Appelscha. Met het voorstel om het in hun clubgebouw, de Hoolten Klinte, permanent tentoon te stellen, ging Van Riezen meteen akkoord. Het werd dinsdag geschonken aan de vereniging.
Interactieve theatervoorstelling ‘turf en zo’
7 april 2022 – De Veerkieker, erfgoededucatie voor het basisonderwijs in Stellingwerf
“Dit is gedroogde olifantenpoep, ruik maar, het stinkt”, vertelt Inge Wijers in haar rol als oude veenvrouw tijdens de hedendaagse kennisquiz Kletspraat, als ze aan leerlingen uit groep 1 een voorwerp laat zien. Naast Inge geven ook de meester en Hennie een uitleg. De leerlingen moeten raden wie het juiste antwoord geeft. Kletspraat is een van de onderdelen van de interactieve theatervoorstelling ‘turf en zo’ waarin leerlingen uit groep 1 meegenomen worden naar de tijd van hun pakes en beppes, opa’s en oma’s. De kinderen maken kennis met het levensverhaal van de ‘veenvrouw’, vol fantasie, met een knipoog naar de gebruiken van toen. Het doel van de voorstelling is dat de kinderen worden meegenomen naar het verleden, dat ze voelen en ervaren, dat ze betoverd worden met beeld en verhaal en dat ze meebewegen.
In 1988 is het vak Heemkunde ingevoerd als vervanging van het verplichte vak Fries, zoals dat in “de rest” van de provincie Friesland gegeven zou worden. In opdracht van de gemeenten Oost- en Weststellingwerf wordt sinds die tijd lesmateriaal ontwikkeld door de Stichting Stellingwarver Schrieversronte. Binnen Heemkunde is er aandacht voor o.m. de streektaal Stellingwarfs, de geschiedenis, de natuur, het landschap, de bewoners en kunst. Het werken in het turf maken ze zelf mee in groep 1, door er over te spelen. Dat doen ze samen met theaterdocent Inge Wijers, die, met hulp van vrijwilligers van de Historische Vereniging Appelscha e.o. in haar verenigingsgebouw de Hoolten Klinte, er een mooie belevenis van maakt.
Nieuwe herdenkingsplaat Marinus van Emst
Sinds 22 maart 2022 hangt er weer een herdenkingsplaat ter nagedachtenis aan boswachter Van Emst aan het muurtje bij het Van Emst appartementencomplex aan de Van Emstweg.
Van Emst was verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog en werd om het leven gebracht door de bezetter. Bij het plaatsen van het infopaneel van de historische wandel- en fietsroute RAAF werd het oorspronkelijke bordje verwijderd en aan dochter Marianne gegeven. Echter op 12 augustus, de sterfdag van Van Emst, een herdenkingsboeket bij een infopaneel leggen, voelde niet goed. Vandaar dat de HVA besloot dat er een nieuwe herdenkingsplaat moest komen. Wieringa Reclame heeft de opdracht op stijlvolle wijze uitgevoerd.
Met trots presenteren we…
9 februari 2022 – Als je als vereniging ruim 20 jaar bestaat en eens wat om je heen bent gaan kijken naar wat de mogelijkheden zijn betreffende de hedendaagse multimedia, dan was er maar één conclusie mogelijk: de HVA was aan iets nieuws toe. Met trots presenteren wij vandaag onze nieuwe website met in de nabije toekomst ook de zo gewenste beeldbank. De website is erg gebruiksvriendelijk opgezet met o.a. nieuws, activiteiten, informatie over monumenten, onderduikplaatsen en bijzondere projecten, waar mogelijk aangevuld met geluidsfragmenten en beelden. Op de website staat nu ook een link naar onze Facebookpagina. De websitecommissie, bestaande uit Aniek de Boer, Freek Dijkstra en Akkie Zeilstra, is erg benieuwd wat u ervan vindt.
Lid van Verdienste
18 oktober 2021 – Lid van Verdienste, die eer viel Rinze Lenstra te beurt tijdens de uitgestelde Algemene Ledenvergadering van de Historische Vereniging Appelscha e.o. Dit werd hem toegekend vanwege al die jaren dat hij lid van de redactie van de Zoolstede was, in de commissie Historisch Onderzoek zit en bijzonder betrokken is bij de vereniging. Tevens werd hem een boekenbon overhandigd. Lenstra was van 2005 tot en met 2021 eindredacteur van de Zoolstede, het verenigingsperiodiek van de HVA. Alle ingeleverde kopij werd nauwgezet door hem gecheckt en ook verschenen er vele artikelen van hem in de Zoolstede. Na 16 jaar vond Lenstra tijd om het stokje aan iemand anders door te geven. Overigens blijft hij betrokken bij de Zoolstede met zijn rubriek “boekbespreking”. Lenstra krijgt nu meer tijd voor een van zijn grote hobby‘s: fietstochten rijden en uitzetten.
De Scheper officieel onthuld
16 oktober 2021 – Het heeft even geduurd, maar het beeld De Scheper dat in het hofje aan de Maurits van Eppelaan in Appelscha is geplaatst, is afgelopen zaterdag officieel onthuld door Anne Jan Zwart en de zoon van de maker van het beeld, de in Ooststellingwerf geboren beeldend kunstenaar Mindert Wilstra. Het beeld werd in maart 2020, vlak voor de corona lockdown, geplaatst door onze technische dienst. Vanwege de pandemie was niet mogelijk eerder een datum te prikken voor de officiële onthulling. Het beeld van de scheper, wat schaapsherder betekent, werd in 1955 privé aangekocht door Anne Zwart. Hij was toen directeur bij de Boerenleenbank in Appelscha en plaatste het in de tuin van de bank aan de Bruggelaan. In de jaren zeventig, toen de bank verhuisde van de Bruggelaan naar de Van Emstweg in Appelscha, verhuisde De Scheper niet mee. Het beeld met een hoogte van ongeveer een meter, belandde in de tuin van Jan Zwart, de zoon van de bankdirecteur. Hij woonde op Vaart Noordzijde 2 in het dorp, waar later Anne Jan Zwart en zijn gezin kwam te wonen. Het beeld stond er tot 2017. Na verhuizing schonk de familie in 2020 het beeld aan de Historische Vereniging van Appelscha (HVA), “het hoort bij Appelscha”, zo vond de familie.
De HVA vond het hofje aan de Maurits van Eppelaan een geschikte plaats; Maurits van Eppe was vroeger een schaapsherder in Appelscha.
In Memoriam
Op 13 september 2021 is onze oud voorzitter Henk Jongsma overleden. Henk was medeoprichter van de Historische Vereniging Appelscha e.o. in 2001 en is tot 2018 voorzitter geweest. Bij zijn afscheid als voorzitter werd hij benoemd tot erelid van de HVA, 2 jaar daarvoor was hij al benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Onder zijn leiding heeft de HVA zich enorm ontwikkeld: het ledental steeg snel, ze kreeg een eigen verenigingsgebouw en met Europese gelden werden Openluchttheater de Koele, uitkijktoren de Belvedère en het cachot opgeknapt. Henk roemde altijd de enorme inzet van de HVA vrijwilligers, zonder hen had de HVA dit alles niet kunnen bereiken.
Koert Vondeling benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau.
25 juni 2021 – Vrijdagmiddag is Koert Vondeling in de Hoolten Klinte benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Koert werd samen met zijn vrouw Janny met een smoesje naar de Hoolten Klinte gelokt. Bij het betreden van zaal trof hij tot zijn grote verbazing familie en vrienden aan. Toen hij ook burgemeester Oosterman zag, begon het kwartje te vallen. Oosterman roemde de inzet van Koert voor alles wat hij als vrijwilliger voor Appelscha heeft gedaan en nog steeds doet. Zo zat hij o.a. in het bestuur van het zwembad, in de ouderraad van de Riemsloot, doet hij vrijwilligerswerk bij de tennisclub, zit hij in het bestuur van de VvE van het Van Emstplein en was hij in 2001 samen met Johan Oosterloo een van de oprichters van de Historische Vereniging van Appelscha e.o. Vanaf dat moment zit Koert in het HVA bestuur en is hij zeer betrokken bij allerlei activiteiten. Dit alles was reden om hem te benoemen tot lid in de Orde van Oranje Nassau.
Opknappen Cachot na geslaagde Anjeractie
28 mei 2021 – Van 28 mei t/m 5 juni organiseerde het Prins Bernhard Cultuurfonds de Anjeractie in digitale vorm. De Historische Vereniging Appelscha e.o. deed voor de eerste keer mee aan deze actie. Het cachot in Appelscha bestond dit jaar 100 jaar en was dringend aan onderhoud toe. De deuren en delen van de kozijnen waren deels verrot en dienden te worden vervangen. In oktober 2001 is er een gebruikersovereenkomst gesloten tussen de gemeente en de HVA. Wat betreft het onderhoud staat in de overeenkomst dat geen van beide partijen verplicht is te zorgen voor onderhoud, herstel of vervanging. De HVA heeft echter sindsdien voor eigen rekening voor het onderhoud gezorgd. Deze keer vielen de kosten hoger uit, vandaar dat we graag gebruik hebben gemaakt van de Anjeractie van het Prins Bernhard Cultuur Fonds om met de opbrengst van de actie een deel van de kosten te kunnen financieren. De actieweek was van 28 mei tot 5 juni en liep stilzwijgend door tot 19 juni. De opbrengst, niet alleen via de Anjeractie maar ook door storting rechtstreeks op onze bankrekening, is ruim € 600. U kunt zich voorstellen dat onze penningmeester bijzonder ingenomen is met de resultaten van beide acties. Wij danken dan ook iedereen die de HVA heeft gesteund!
HVA e.o. bestaat 20 jaar!
12 april 2021 Vandaag is het precies 20 jaar geleden dat de Historische Vereniging Appelscha e.o. werd opgericht. Mede voortgekomen uit een door Johan Oosterloo en Koert Vondeling georganiseerde dia- en fototentoonstelling in de toenmalige hervormde kerk met erg enthousiaste reacties van met name de oudere bezoekers waaronder veel oud-inwoners van Appelscha. Vooral de veel gehoorde opmerking ‘deze presentatie en de vele oude foto’s met toelichting, zou eigenlijk vaker te zien en te horen moeten zijn’ werd door beide heren opgepakt wat uiteindelijk resulteerde in een oproep in de Nieuwe Ooststellingwerver waarin liefhebbers werden gevraagd voor het oprichten van een historische vereniging. 12 april 2001 was de oprichting van de HVA e.o. een feit en kon de ledenwerving beginnen. Op 31 december 2003 bedroeg het ledenaantal al 672; het hoogste aantal leden had de vereniging op 31 december 2011, namelijk 950. Het ledenaantal schommelt de laatste jaren zo rond de 830, de HVA heeft een 16-tal commissies en een kleine 100 vrijwilligers. In verband met de nog steeds geldende Covid 19 beperkingen heeft het bestuur van de Historische Vereniging Appelscha e.o. moeten besluiten de festiviteiten rond het 20-jarig bestaan op te schorten. Ook zal de uitvoering van het theaterstuk ‘Uit de Klauwen’ verplaatst worden naar volgend jaar september. Op de foto voor het verenigingsgebouw de Hoolten Klinte het huidige bestuur, waaronder links bestuurslid van het eerste uur en medeoprichter, Koert Vondeling.